اگر با دنیای کریپتوکارنسی آشنا باشید، حتما به خوبی میدانید که توکنها یا ارزهای دیجیتالی بومی، مختص شبکههای بلاک چین یا پلتفرمهای تسهیلکننده مالی هستند. اما نکته بسیار جالب در مورد توکنها، این است که باشگاههای فوتبال، گروههای معروفی که در حوزه خوانندگی فعالیت میکنند و فعالین حوزه سرگرمی هم میتوانند، ارز دیجیتال خاص خودشان را داشته باشند. توکن هواداری یا همان Fan Token که موضوع اصلی مقاله ما را تشکیل میدهد، همان توکنهایی هستند که با استفاده از آنها هم میتوان به تیم مورد علاقه خود کمک کرد، هم در تصمیمات سرنوشتساز آن دخیل شد و هم سرمایهگذاری کرد.
نکته جالبی که در مورد توکن هواداری وجود دارد، به امکان رأی دادن به تصمیمات اساسی یک باشگاه یا یک سازمان مربوط میشود. پیش از این، در مورد امکان رأی دادن به تصمیمات یک شبکه بلاک چین شنیده یا مطالعه کرده بودید، اما موضوع توکن هواداری کمی فراتر از این امکانات است. در حال حاضر، باشگاههای فوتبال معروف مثل بارسلونا، آ اس رُم و حتی یوونتوس هم وارد این بخش از کریپتوکارنسی شدهاند تا در این موضوع هم دستی بر آتش داشته باشند. اما Fan Token دقیقا به چه معناست، چگونه کار میکند و چگونه میتوان آن را خریداری کرد؟ اگر به خرید توکن هوادارای علاقه دارید، با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
توکن هواداری یا Fan Token چیست؟
اگر بخواهیم به صورت عمیق به موضوع فن توکن بپردازیم، باید بحث را یه چیزی فراتر از باشگاهها و تیمهای فوتبال گسترش دهیم. به عبارت سادهتر، یک فن توکن (Fan Token) شامل یک ارز دیجیتال اختصاصی است که هم لوگو یا نشان تجاری آن گروه، سازمان یا باشگاه را به همراه دارد و هم قابلیت دسترسی به بعضی امکانات بسیار ویژه را فراهم میکند. برای مثال، اگر کسی بخواهد، فن توکن تیم بارسلونا را خریداری کند، هم میتواند در تصمیمات مهم آن باشگاه دخیل شود و هم توکنی که خریداری میکند، به عنوان یک نشان طرفداری محسوب خواهد شد. نکته بسیار مهمی که در مورد فن توکن وجود دارد، این است که با استفاده از آن میتوان، چندین هدف مختلف را نشانهگیری و به عنوان یک «طرفدار واقعی» فعالیت کرد.
همانطور که اشاره کردیم، توکن هواداری صرفا برای باشگاههای فوتبال طراحی نشده است؛ بسیاری از گروههای هنری و همچنین، کلوپهای طرفداری هم به این جریان پیوستهاند تا از امکان آن بهرهمند شوند. تصور کنید که شما یکی از طرفداران باشگاه بارسلونا هستید و دوست دارید که در تصمیمات مهم این باشگاه دخالت داشته باشید. شما میتوانید، با خریداری کردن یک توکن هواداری بارسلونا هم در حوزه ارزهای دیجیتال آن سرمایهگذاری کنید و هم به ورزشگاهی که قرار است بازی بعدی در آن برگزار شود، رأی دهید.
یکی دیگر از مهمترین ویژگیهای توکن هواداری، تفاوت بسیار زیاد آن با ارزهای دیجیتال و همچنین NFTهاست. به عبارت سادهتر، توکنهای طرفداری، برخلاف NFTها (که توکنهای مثلی غیر قابل تعویض هستند)، قابل تعویض یا Fungible هستند. ویژگی قابل تعویض بودن آنها باعث میشود که بتوان آنها را با کالاها یا خدمات مورد نظر باشگاه یا کلوپ مورد نظر، تعویض کرد. اگر از جمله طرفداران دنیای کریپتوکارنسی باشید، به خوبی میدانید که دارندگان NFT، نمیتوانند آن را با دارایی فیزیکی یا دیجیتالی دیگری تعویض کنند؛ اما این امکان برای توکنهای هواداری به وجود آمده و معاملهگران و هواداران میتوانند از آن به خوبی استفاده کنند.

توکنهای هواداری با چه چیزهایی قابل تعویض هستند؟
همانطور که اشاره کردیم، توکنهای هواداری قابلیت تعویض با خدمات و چیزهای دیگر را دارند. برای مثال، یک توکن هواداری باشگاه بارسلونا را میتوان با خدمات VIP آن باشگاه تعویض کرد. البته ناگفته نماند که برای این کار باید نسبت به اندازه توکنهای قابل ارائه برای دریافت خدمات و کالاهای مورد نظر تحقیقات کامل را به عمل آورد. برای مثال، ممکن است که هر توکن هواداری، یک ارزش خاص داشته باشد و شما مثلا با تعویض 100 توکن هواداری، بتوانید یکی از تیشرتهای اورجینال بارسلونا را به دست بیاورید.
باشگاههای فوتبال و سایر گروههایی که از این توکنها برای ارتباط مستقیم با طرفداران خود استفاده میکنند، امکان حذف پول نقد یا پول فیات را به وجود آوردهاند. برای مثال، اگر قرار بود برای خرید جایگاه VIP بازی یوونتوس و منچستریونایتد، چند صد هزار دلار خرج شود، حالا این امکان به واسطه توکنهای طرفداری فراهم خواهد بود. مهمترین نقشی که توکنهای طرفداری در معاملات و تراکنشهای بین طرفداران و تیمها ایفا میکنند، تسهیل روابط مالی و همچنین خریدهای مربوط به کالاهای باشگاههاست.
دموکراتیزه کردن گروهها و باشگاهها با توکن هواداری
شاید بتوان از توکن هواداری به عنوان مهمترین و برجستهترین ابزار دموکراتیزه کردن باشگاهها و کلوپها نام برد. دموکراتیزه کردن به طور کلی به معنای آن است که شرایطی به وجود بیاید تا طرفداران و اهالی یک اکوسیستم بتوانند به صورت مستقیم در تعیین سرنوشت تیم، کلوپ یا منبع طرفداریشان دخیل باشند. به عبارت سادهتر، آیا در دنیای واقعی و پیش از به وجود آمدن فن توکن، یک طرفدار قابلیت و امکان این را داشت که بتواند محل تمرینات یا حتی ورزشگاه بازی بعدی تیم را تعیین کند؟ حالا و با به وجود آمدن توکنهای هواداری، این امکان وجود دارد و طرفداران میتوانند در تصمیمات مهم هم دخیل باشند.
نحوه ارزیابی ارزش و قیمت Fan Token
شاید این سؤال برای شما به وجود آمده باشد که ارزش و قیمت توکنهای هواداری به واسطه چه چیزی تأمین میشود؛ آیا این قضیه به واسطه پول نقد، داراییهای فیزیکی و ارزشمند مانند طلا یا سایر چیزها تأمین میشود یا خیر؟ پاسخ به این پرسش، جالب و ساده است؛ نکته بسیار مهم در مورد توکنهای طرفداری، این است که هیچ دارایی خاصی برای تأمین ارزش آنها وجود ندارد. به عبارت سادهتر، هیچ عامل ثانویهای برای تعیین قیمت یا ارزش توکنهای هواداری وجود ندارد، به جز یک چیز! تنها فاکتوری که قیمت و ارزش بالقوه یک توکن هواداری را تأمین و تعیین میکند، میزان ارزشی است که هواداران یا خودِ باشگاه/گروه برای توکنها قائل میشوند.
برای مثال، فرض کنید که باشگاه فوتبال سپیدرود رشت بخواهد در اقدامی بیسابقه، توکنهای هواداری را برای طرفداران این تیم ارائه دهد. قیمت و ارزش هر توکن هواداری این تیم با توجه به میزان استقبالی که هواداران و طرفداران از آن میکنند، تعیین خواهد شد. در ادامه، آن ارزشی که باشگاه سپیدرود برای توکنها در نظر خواهد گرفت هم به ارزش بالقوه آن اضافه میشود و قیمت نهایی آن برآورد خواهد شد. سپس با توجه به همین قیمت است که طرفداران میتوانند، توکنها را با تیشرتها، خدمات VIP و کالاهای اختصاصی دیگر تعویض کنند یا حتی آنها را در بازار ارزهای دیجیتال بفروشند.

مروری بر تاریخچه توکن هواداری
برای این که درک بهتری از چگونگی به وجود آمدن توکنهای طرفداری داشته باشید، بهتر است در مورد پلتفرم Socios، توکن چیلیز (CHZ) و اولین عرضه آن اطلاعاتی را در اختیارتان بگذاریم. اولین توکن هواداری در بازار ارزهای دیجیتال تخت عنوان چیلیز منتشر شد که هماکنون آن را با عنوان اختصاری CHZ میشناسند. توکن چیلیز که در پلتفرم سوشیوز (Socios) ارائه میشود، برای اولینبار در سال 2012 عرضه شد و اولین تیمی که به آن رویِ خوش نشان داد، تیم فوتبال یوونتوس بود. پس از این که باشگاه ایتالیایی یوونتوس تصمیم به انتشار اولین توکن هواداری خود با استفاده از چیلیز کرد، طرفداران هم استقبال بینظیری نشان دادند و پس از آن، بقیه تیمها هم از این امکان بهرهمند شدند.
نکته بسیار مهمی که در مورد توکن چیلیز وجود دارد، این است که هماکنون بیش از چندین تیم فوتبال مشهور از جمله آس میلان، آ اس رم، بارسلونا، منچسترسیتی و غیره هم در این حوزه دستی بر آتش دارند. البته جالب است بدانید که استقبال تیم فوتبال یوونتوس از توکن چیلیز، 7 سال پس از انتشار CHZ در بازار ارزهای دیجیتال یعنی در سال 2019 صورت گرفت. پس از آن که یوونتوس در سال 2019، اولین توکن هواداری خود را ارائه کرد، حدود 3 میلیون توکن طرفداری از حجم 20 میلیون عرضه کل آن به فروش رسید. در مورد راه اندازی اولین استادیوم فوتبال متاورس توسط منچسترسیتی هم بخوانید.
شاید پرداختن به توکن چیلیز به عنوان اولین توکن هواداری، ذهن شما را با سؤالات مختلف روبهرو کرده است؛ شاید هم این سؤال برای شما پیش آمده است که چگونه با خرید توکن چیلیز میتوان یک توکن هواداری خرید؟ پاسخ به این سؤال، آسان و البته مهم است. نکته بسیار ظریف در مورد توکنهای هواداری، اینجاست که علاقهمندان و معاملهگرانی که میخواهند توکن هواداری یک تیم را بخرند، باید در ابتدا، توکن CHZ را خریداری کنند و سپس فن توکن باشگاه مورد نظرشان را در شبکه چیلیز برگزینند.
توکن چیلیز یا ارز دیجیتال CHZ چیست؟
چیلیز (Chiliz) یک ارز دیجیتال اختصاصی برای دنیای ورزش و سرگرمی است که توسط شرکت فناوری فین تک (Fin Tech) ارائه میشود. پلتفرم چیلیز مبتنی بر بلاک چین سوشیوز (Socios) راهاندازی شده است و به کاربران خود این امکان را میدهد تا در مدیریت برندهای ورزشی و سرگرمی مورد علاقهشان شرکت مستقیم داشته باشند. در حال حاضر چندین توکن هواداری مخصوص برندها و باشگاههای ورزشی در سوشیوز ارائه شدهاند که طرفداران میتوانند، آنها را خریداری کنند و از مزایای آنها بهرهمند شوند.
همانطور که بارها اشاره کردیم، یک طرفدار با خریداری کردن توکن هواداری باشگاه مورد نظرش میتواند از طریق نظرسنجیها و رأیگیریهایی که صورت میپذیرند، پیامی که روی بازوبند کاپیتانی نوشته میشود یا زمینی که قرار است در آن، بازی بعدی برگزار شود را تعیین کنند. شاید این سوء تفاهم برای بعضی از طرفداران پیش آمده باشد که خریداری توکنهای هواداری به منزله دخالت در همه امور اساسی و حساس باشگاه است؛ در صورتی که اینطور نیست. به عبارت سادهتر، توکنهای هواداری، تنها بخشی از تصمیمات مهم را در اختیار رأی طرفداران قرار میدهند و آنها نمیتوانند، در مورد تصمیماتی مثل تعیین سرمربی یا فروش سهام دخالتی داشته باشند.
شبکه چیلیز علاوه بر باشگاههای فوتبال معروف مثل تورین، پاریس سن ژرمن و یوونتوس، با سازمانهای ورزشی دیگر از جمله UFC هم قرارداد دارد. خبرها حاکی از این هستند که چیلیز در آینده نزدیک وارد قراردادهای تجاری با سایر سازمانها و باشگاهها هم خواهد شد.

آشنایی با توسعهدهنده شبکه چیلیز (Chiliz)
چیلیز توسط الکساندر دریفوس (Alexander Dreyfus)، مدیرعامل فعلی آن تأسیس شد. دریفوس با بیش از 20 سال تجربه در امور شرکتهای تحت وب، مسئولیت راهاندازی این شبکه را هم برعهده گرفت تا انقلابی بزرگ در دنیای کریپتوکارنسی ایجاد کند. به عنوان مثال، دریفوس پلتفرمهای Wencity، Winamax و Chiliopker که پلتفرمهای پویا در حوزههای مختلف بودند را راهاندازی کرده است. همه پروژههایی که تاکنون از دریفوس منتشر شدهاند، پیش از تأسیس چیلیز در سال 2017 وجود داشتند.
دریفوس در مورد هدف او برای تأسیس چیلیز، چنین گفته است: «من در مأموریتی که برای تأسیس چیلیز داشتم، بسیار سختتر از همیشه تلاش و کوشش کردم. من همیشه خواستار یک تعامل حرفهای با شرکت فناوری فین تک بودم و حالا فکر میکنم که به آن تعامل رویایی رسیدهام. ابزارهایی که در توکن هواداری برای طرفداران ایجاد شده است، یک منبع درآمد قدرتمند و همچنین یک راه تعامل بهتر برای هواداران و باشگاههای ورزشی محسوب میشود».
چه عواملی، چیلیز را از سایر شبکهها متمایز کردهاند؟
هر سازمان ورزشی و سرگرمکنندهای که از فناوری چیلیز برای ارائه توکن هواداری خود استفاده میکند، تعدادی محدود از توکنها را در نظر میگیرد و ارزش آنها را با توجه به استقبال هواداران تعیین میکند. هر توکن هواداری بر اساس اولویتی که دارد، ارائه میشود، قیمت اولیه برای افتتاحیه و همچنین ارز بازار آن هم توسط شبکه چیلیز تعیین خواهند شد. هر توکن طرفداری منتشرشده با خریداری کردن توکنهای CHZ در دسترس خواهد بود و از آنها میتوان به عنوان یک توکن بومی در شبکه چیلیز استفاده کرد.
همانطور که اشاره کردیم، کاربران و علاقهمندان میتوانند، با خرید توکن چیلیز، توکنهای هواداری را خریداری کنند و سپس به واسطه اعتبار آنها در تصمیماتی همچون طرح جدید پیراهن باشگاه ورزشی و غیره شرکت داشته باشند. چیلیز در حوزه ارائه خدمات ارزهای دیجیتال برای حوزههای ورزشی و سرگرمی، پیشگام است و برنامههای جدیدی برای بهبود روند فعلی در نظر گرفته است. با وجود تمامی ویژگیهای مثبت و منفی که در چیلیز وجود دارند، تخمین زده میشود که تا پایان سال جاری، بیش از 100 تیم مطرح و مشهور به عنوان بخشی از این شبکه فعالیت کنند؛ با این حال، شبکه چیلیز اگر بیش از 100 تیم ورزشی مطرح را مورد پشتیبانی خود قرار دهد، باز هم تنها از 10 درصد پتانسیل خود استفاده کرده است.
مروری بر حجم توکنهای در حال گردش چیلیز
با توجه به اطلاعات موثقی که در رسانه کوین مارکت کپ وجود دارد، عرضه کلی توکن هواداری چیلیز برابر با 8.8 میلیارد CHZ است که در اکتبر سال 2018 توزیع و عرضه شدند و حالا بین شرکتکنندگان و سهامداران پخش شدهاند. با توجه به همین اطلاعات که از طریق CoinMarketCap قابل بررسی است، توزیع توکنهای CHZ به شرح زیر است:
- 15 درصد از 8.8 میلیارد توکن چیلیز به خریدهای استراتژیک شبکه تعلق گرفتند
- 5 درصد از توکنها به تیم توسعهدهنده تعلق دارد
- حدود 7 درصد از توکنها به سرمایهگذاران اولیه تعلق دارد
- 3 درصد بین هیئت مشورت تیم چیلیز توزیع شده است
- 15 درصد برای موضوع بازاریابی تخصیص داده شده
- 20 درصد به رزرو پایگاه کاربران و معاملهگران شبکه اختصاص داده شده است
- 5 درصد از باقی توکنهای چیلیز برای فروش در نظر گرفته شدهاند
لازم به ذکر است که توکن هواداری چیلیز در ابتدا به عنوان یک توکن مبتنی بر استانداردهای ERC-20 راهاندازی شد؛ اما پس از مدتی با استاندارهای BEP-2 سازگاری پیدا کرد. توکن هواداری چیلیز در حال حاضر به عنوان یک توکن TRC-20 هم در بلاک چین Tron در دسترس است.
امنیت شبکه چیلیز چگونه تأمین میشود؟
چیلیز در چندین بلاک چین مانند اتریوم، بایننس اسمارتچین و ترون در دسترس است. توکنهای هواداری در بلاکچین جانبی سوشیوز (Socios) با توجه به مکانیزمی موسوم به Crowd Control مدیریت میشوند. با توجه به تمامی عوامل امنیتی که در هرکدام این شبکههای بلاکچین وجود دارند، افراد سودجو نمیتوانند به ساختار آن دسترسی داشته باشند.
شبکه بلاک چین سوشیوز، با توجه به الگوریتم اجماع PoA (Proof of Authority) فعالیت میکند و فقط امکان دسترسی افرادی را به شبکه میدهد که به عنوان کاربران و طرفداران شناخته میشوند.
توکن هواداری چیلیز را از کدام صرافیها میتوان خرید؟
به طور کلی، صرافیهای بینالمللی زیر امکان خریداری کردن توکن چیلیز را فراهم میکنند:
- صرافی بایننس (Binance)
- صرافی هوبی (Huobi)
- صرافی کوین بیس (Coinbase)
- صرافی FTX
- صرافی کوکوین (Kucoin)
- صرافی ایرانی نیک پرداخت (NikPardakht)
بهترین کیف پول برای توکن چیلیز چیست؟
کیف پولهای مورد استفاده در دنیای ارزهای دیجیتال به 2 نوع نرمافزاری و سختافزاری تقسیم میشوند. هرکدام از کیف پولهای موجود در بازار با توجه به قابلیتهای امنیتی و خدماتی که ارائه میدهند، مورد توجه کاربران و معاملهگران قرار میگیرند. برای مثال کیف پول سختافزاری Ledger Nano S که هماکنون از طریق مجموعه نیک پرداخت قابل تهیه است، بهترین گزینه برای نگهداری چیلیز و سایر ارزهای دیجیتال محسوب میشود.
کیف پول سختافزاری لجر نانو اس، با توجه به عوامل امینتی و مطمئنی که برای حساب و داراییهای دیجیتال شما به وجود میآورد، امکان ذخیرهسازی صحیح توکن هواداری را فراهم خواهد کرد. با توجه به این که کیف پولهای سختافزاری، به صورت آفلاین هم مورد استفاده قرار میگیرند، لازم است بدانید که کلیدهای خصوصی حساب خود را میتوان در جایی مثل کاغذ یادداشت کرد نا احتمال سودجویی یا کلاهبرداری افراد خرابکار به صفر برسد. با این حال، کیف پولهای نرمافزاری زیر هم برای نگهداری توکن هواداری چیلیز مناسب هستند:
- کیف پول نرمافزاری اتمیک ولت (Atomic Wallet)
- کیف پول نرمافزاری MyEtherWallet
- کیف پول مبتنی بر سیستمعامل موبایل Argent
- کیف پول نرمافزاری Guarda Wallet
- کیف پول نرمافزاری مناسب برای دسکتاپ اکسودوس (Exodus Wallet)
- کیف پول اپلیکیشنی Eidoo Wallet
- کیف پول نرمافزاری Edge Wallet
آیا سرمایهگذاری روی توکن هواداری خوب است؟
به طور کلی، خریداری کردن ارزهای دیجیتال هنوز به عنوان یک سرمایهگذاری، بسیار حساس و همراه با ریسک بالا تلقی میشود. بازار کریپتوکارنسی در حال حاضر ناپایدار است و میم کوینهایی مثل دوج کوین (DOGE) و توکن طرفداری بیش از هرکدام از ارزهای دیجیتال، مستعد نوسانات قیمتی هستند. با این اوصاف، یک ریسک بزرگ همیشه معنای بدی ندارد و گاه میتواند، به عنوان یک سودآوری بزرگ و موفق در نظر گرفته شود. توکن هواداری هم یکی از همان ارزهای دیجیتال است که در حال حاضر مستعد سودآوری و افزایش قیمت است و حتی ممکن است که در آیندهای نزدیک، بسیار محبوب شود.
اگر از آن دسته معاملهگرانی محسوب میشوید که میخواهید، روی فن توکن سرمایهگذاری کنید یا طعم سودآوری آن را بچشید، بهتر است که با بررسی اطلاعاتی که در این مقاله گردآوری شدهاند، بهرهمند شوید. ممکن است که توکنهای هواداری کمتر از سایر ارزهای دیجیتال مورد توجه قرار گرفته باشند، اما با استفاده از آنها هم میتوان به تیم محبوب خود کمک کرد، هم در بعضی از تصمیمات شریک شد و هم سرمایهگذاری جدیدی را امتحان کرد.

نحوه خرید Fan Token در نیک پرداخت
همانطور که اشاره کردیم، برای خرید هرکدام از توکنهای هواداری تیمهای ورزشی باید در ابتدا، توکنهای چیلیز را خریداری کنید و سپس با استفاده از شبکه چیلیز، به هدف مورد نظرتان برسید. برای این که بتوان توکنهای چیلیز را خریداری کرد، باید از صرافیهای بینالمللی و معتبری همچون کوکوین، بایننس و غیره بهرهمند شد. از آن جایی که به دلیل تحریمهای اقتصادی، امکان معاملات ارزهای دیجیتال برای ایرانیان ممنوع شده است، ایرانیها باید از خدمات یک صرافی داخلی استفاده کنند تا به صورت غیر مستقیم وارد معاملات شوند.
مجموعه نیک پرداخت با فراهم کردن خدمات ویژه ارزهای دیجیتال به صورت 24.7 (24 ساعت شبانهروز و 7 روز هفته) امکان خریداری کردن همه ارزهای دیجیتال را به وجود آورده است. در حال حاضر شما میتوانید، با کلیک کردن روی آدرس خرید و فروش ارز دیجیتال وارد این بخش ویژه نیک پرداخت شوید. اگر خرید توکن چیلیز در بین لیست ارزهای دیجیتال نیک پرداخت نبود، در بخش مربوط به توضیح سفارشات اعلام آمادگی کنید.
جمعبندی
توکن هواداری یکی از جذابترین بخشهای دنیای کریپتوکارنسی محسوب میشود. به واسطه یک توکن طرفداری یا Fan Token (فن توکن) میتوان در بعضی از تصمیمات مهم یک باشگاه، کلوپ یا گروه هنری دخیل شد و به آینده سودآور آنها امیدوار بود. در این مقاله با نحوه خریدن توکن هواداری از طریق خرید توکن چیلیز (CHZ) و مزایای سرمایهگذاری در این حوزه آشنا شدید. برای خریدن توکن طرفداری تیم مورد نظرتان، کافی است که تمامی مطالب این مقاله را مطالعه کنید و از خدمات بیوقفه نیک پرداخت بهرهمند شوید.