افت درآمدهای ارزی باعث شده تا برخی گمان برند که بانک مرکزی حاضر به مداخله برای بهبود اوضاع ارزی کشور نیست و در اخبار موجود تشکیک می‌کنند، اما نباید فراموش کرد که اتفاقا به دلیل شرایط تحریمی، و به گفته مقامات بانک مرکزی، بالاترین ذخیره ارزی اسکناس در حال حاضر موجود است و این قدرتی بی‌مانند به سیاست‌گذار ارزی داده تا از طریق بازار متشکل ارزی، تا جای ممکن جلوی نوسانات ارزی را بگیرد. قدرت و شفافیت بانک مرکزی مداخله کنونی در قالب سیاست ارزی جدید را به امری کاملا متفاوت از مداخلات و ارزپاشی‌های پیشین بدل کرده است.
به گزارش نیک پرداخت، در دورانی که بازار با التهاب مواجه می‌شود، مداخلات بانک مرکزی با قیمتی کمتر از نرخ بازار انجام می‌گرفت. با به وجود آمدن تقاضای زیاد برای ارز مداخله‌ای، بانک مرکزی مجبور به عرضه ارز نامحدود می‌شد. اینگونه مداخلات ارزی تنها ارزپاشی بود که سیاست بانک مرکزی را به امری غیرشفاف تبدیل کرد.
ارزپاشی نمی‌کنیم!
با این حال بانک مرکزی چندین ماه پیش به صراحت اعلام کرد که ارزپاشی نمی‌کند. اوایل تابستان بود که همتی در این باره توضیح داد: «برای چنین دوره هایی که تکانه های کوتاه مدت را در اقتصاد تجربه می کنیم، هیچ بانک مرکزی متعهد و آگاهی، منابع خود را در بازار نمی پاشد. بانک مرکزی قطعا با نوسانات سفته بازی مقابله می کند. روند سه روز اخیر نیز نشان داد که بازارسازی قدرتمند در بازار از هرگونه بی ثباتی و تلاطم جلوگیری خواهد کرد. خیرخواهان می دانند که ارز پاشی با مقابله با جریانات سفته بازی متفاوت است. تکانه اخیر موقتی است و در حال گذار و بانک مرکزی بدون هیچ هیجانی حرکت بازار ارز را رصد کرده و همانند دو سال گذشته با مدیریت نوسانات، بازار را به سمت تعادل هدایت خواهد کرد.»
بیشتر بخوانید: سیستم افشای هویت معاملات رمزارزها بر پایه هوش مصنوعی
ارزپاشی چیست؟
“ارز پاشی” اصطلاحی است که دکتر همتی رییس کل بانک مرکزی برای چنین مداخلاتی با این مختصات ویژه که تنها در اقتصاد ایران انجام می‌شد، به کار برد. این در حالی است که با توجه به اتخاذ رژیم ارزی شناور مدیریت شده توسط اسناد بالادستی، بانک مرکزی برای مدیریت بازار نیازمند ابزار مداخله‌ای است. این ابزار در همه کشورها با رِژیم‌های ارزی مشابه، حتی کشور پیشرفته‌ای چون سوییس، به کار گرفته می‌شود. نکته آن جاست که مداخله باید هدفمند، برای محدودسازی نوسانات، بدون ایجاد رانت و شفاف باشد؛ که در حال حاضر این کار در بازار متشکل ارزی و با اجرای سیاست ارزی جدید بانک مرکزی در حال انجام است.
ارزپاشی از چه زمانی آغاز شد؟
پیش از سال ۱۳۹۷ مداخلات ارزی بانک مرکزی، با حجم زیاد به شکل اسکناس و حواله انجام می‌پذیرفت که بخش قابل توجهی از آن صرف خروج سرمایه و تامین ارز قاچاق می‌شد. این مداخلات به خصوص در دورانی که بازار با التهاب مواجه می‌شد با قیمتی کمتر از نرخ بازار انجام می‌گرفت. نتیجه آن بود که تقاضایی حجیم برای ارز مداخله‌ای شکل می‌گرفت و بانک مرکزی برای رفع شدن آن مجبور به عرضه ارز نامحدود می‌شد که بعضا در ساعات تعطیلی بازار هم به انجام می‌رسید. ضمن آن که این گونه مداخله ارزی بدون بیان حجم، قیمت و کارگزارهای دخیل در آن، سیاست مداخله ارزی را به امری کاملا غیرشفاف بدل نموده بود.
منبع: اقتصاد نیوز
خوشحال می شویم نظرات و پیشنهادات خود را در خصوص این مطلب با ما در میان بگذارید.
