راگ پول اصطلاحی برای یک نوع کلاهبرداری در فضای ارزهای دیجیتال است که در آن سرمایه‌گذاران با دارایی‌های بی‌ارزش رها می‌شوند. راگ پول اصطلاحی است که از دنیای ارزهای دیجیتال و مالی غیرمتمرکز (DeFi) سرچشمه گرفته است.
این اصطلاح به عملی مخرب اشاره دارد که در آن توسعه‌دهندگان یا افراد داخلی یک پروژه ارز دیجیتال، یک پروژه یا توکن ایجاد می‌کنند؛ در پی ایجاد این پروژه در بازار کریپتو هیجان ایجاد شده و سرمایه‌گذاران را جذب می‌کنند. در ادامه به‌طور ناگهانی بخش قابل‌توجهی یا کل وجوه سرمایه‌گذاری‌شده را برای خود برداشت کرده و توکن یا پروژه را بی‌ارزش می‌کنند. این عمل مانند کشیدن ناگهانی فرش از زیر پای کسی است که باعث سقوط او می‌شود.
راگ پول چگونه کار می‌کند؟
مراحل انجام یک راگ پول در دنیای واقعی، از راه‌اندازی تا ناپدید شدن کلاهبرداران با پول قربانیان به این صورت خواهد بود:
- راه‌اندازی: کلاهبرداران یک ارز دیجیتال/توکن یا پروژه DeFi جعلی ایجاد می‌کنند. این پروژه اغلب شامل ویژگی‌هایی است که پروژه‌های معتبر ارز دیجیتال ارائه می‌دهند: وب‌سایتی جذاب، وایت‌پیپر و نقشه‌راهی که ویژگی‌های نوآورانه را وعده می‌دهد.
- بازاریابی و هیجان‌سازی: کلاهبرداران یا افراد همدست آن‌ها توکن یا پروژه را به‌طور گسترده در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند تلگرام، ردیت و یوتیوب یا از طریق اینفلوئنسرها و انجمن‌های آنلاین تبلیغ می‌کنند.
- هجوم خریداران: با افزایش هیجان، سرمایه‌گذاران ناآگاه وارد پروژه می‌شوند و ارزش توکن یا مقدار پول قفل‌شده در پروژه افزایش می‌یابد.
- برداشت: هنگامی که پروژه سرمایه کافی جمع‌آوری کرد، افراد مخرب به‌طور ناگهانی وجوه را از استخر نقدینگی یا ذخایر پروژه برداشت می‌کنند یا عملکردی در قرارداد هوشمند اجرا می‌کنند که به نفع آن‌ها و به ضرر دیگران است.
- ناپدید شدن: توسعه‌دهندگان و افراد داخلی ناپدید می‌شوند و گاهی حتی حساب‌های رسانه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌ها و سایر آثار پروژه را حذف می‌کنند.
چگونه کاربران می‌توانند سرمایه خود را از راگ پول محافظت کنند؟
در ادامه برخی از بهترین روش‌ها برای بررسی یک پروژه و اقداماتی که در کنار سایر اقدامات حفاظتی می‌توانند به کاربران کمک کنند تا از افتادن در دام راگ پول جلوگیری کنند، آورده شده است:
– تحقیق: همیشه قبل از سرمایه‌گذاری، درمورد پروژه تحقیق کنید. به دنبال شفافیت در مورد توسعه‌دهندگان باشید (آیا تیم به‌صورت عمومی شناخته‌شده است؟) سوابق پروژه‌های قبلی آن‌ها و شهرتشان در جامعه را بررسی کنید.
– احتیاط نسبت به تیم‌های ناشناس: تیم‌های کاملاً ناشناس بدون سابقه ممکن است نشانه خطر باشند. اگرچه همه پروژه‌های با تیم ناشناس کلاهبرداری نیستند؛ اما این موضوع لایه‌ای از ریسک را اضافه می‌کند.
– گزارش‌های حسابرسی: آیا پروژه توسط یک شخص ثالث معتبر حسابرسی شده است؟ اگر بله، گزارش را برای یافتن هرگونه آسیب‌پذیری احتمالی بخوانید.
– تعامل با جامعه: در کانال‌های تلگرام، دیسکورد و سایر پلتفرم‌های پروژه با جامعه آن تعامل کنید. سؤال بپرسید و ببینید دیگران درباره پروژه چه می‌گویند. اگر جامعه بسته به نظر می‌رسد و به سؤالات استقبال نمی‌کند، این یک نشانه خطر بالقوه است.
– محدود کردن سرمایه‌گذاری اولیه: اگر در مورد پروژه مطمئن نیستید اما همچنان وسوسه شده‌اید؛ ابتدا مقدار کمی ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کنید. این کار ضررهای احتمالی را محدود می‌کند.
– بررسی نقدینگی: برای پروژه‌های DeFi، مطمئن شوید که نقدینگی کافی وجود دارد و وجوه برای مدت زمان معقولی قفل شده‌اند؛ که می‌تواند از برداشت‌های ناگهانی جلوگیری کند. این اطلاعات معمولاً در وایت‌پیپر و قرارداد هوشمند یافت می‌شود. همچنین بررسی کنید که آیا کد قرارداد هوشمند حاوی حفره‌هایی است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تمام وجوه را بدون هشدار از بلاکچین خارج کنند.
– به‌روز ماندن: کلاهبرداری‌ها در حال تکامل هستند. به‌روز ماندن با آخرین تاکتیک‌ها می‌تواند به کاربران کمک کند تهدیدات بالقوه را شناسایی کنند.
💠 مطالب مرتبط: سقوط ناگهانی ۹۰ درصدی توکن مانترا؛ ارزش بازار در یک روز به کمتر از یک هفتم رسید
بزرگ‌ترین راگ پول های دنیا
بد نیست اگر نگاهی به برخی از بدترین کلاهبرداری‌های راگ پول در دنیای ارزهای دیجیتال بیندازیم:
وان‌کوین (OneCoin)
بزرگ‌ترین طرح پانزی رمزنگاری، وان‌کوین، ۴ میلیارد دلار جمع‌آوری کرد و با وعده سودهای کلان به سرمایه‌گذاران و معرفی شرکت به‌عنوان یک کسب‌وکار قانونی، میلیاردها دلار از مردم کلاهبرداری کرد. بنیان‌گذار بلغاری وان‌کوین، روژا ایگناتووا، در اکتبر ۲۰۱۷ ناپدید شد و اکنون به اتهام کلاهبرداری و توطئه تحت تعقیب مقامات آمریکایی است. او تنها زنی است که در فهرست ۱۰ فرد تحت تعقیب FBI قرار دارد. در صورت محکومیت، تا دو دهه زندان در انتظار اوست.
طبق اسناد دادگاه، او با فریب قربانیان که آن‌ها را «احمق» می‌نامید، ادعا کرد که وان‌کوین «قاتل بیت‌کوین» خواهد بود، در حالی که فعالیت اصلی شرکت فروش مطالب آموزشی بود. این ارز حتی بلاکچین نداشت و روی یک سرور SQL اجرا می‌شد. پس از ناپدید شدن ایگناتووا، برادرش کنستانتین ایگناتوف کنترل را به دست گرفت اما در سال ۲۰۱۹ دستگیر شد و در نهایت به اتهام کلاهبرداری و پول‌شویی گناهکار شناخته شد.
تودکس (Thodex)
تودکس، صرافی رمزارزی ترکیه‌ای که در سال ۲۰۱۷ تأسیس شد؛ در آوریل ۲۰۲۱ با بیش از ۲ میلیارد دلار از سرمایه‌های سرمایه‌گذاران غیبش زد. فاروق فاتح اوزر، بنیان‌گذار و مدیرعامل این صرافی، ادعا کرد که به دلیل حملات سایبری مجبور به توقف معاملات شده‌اند و پول سرمایه‌گذاران امن است، اما سپس ناپدید شد.
در سال ۲۰۲۱، ترکیه تحقیقاتی را علیه اوزر به اتهام کلاهبرداری و تشکیل سازمان جنایی آغاز کرد. ده‌ها کارمند تودکس دستگیر و کامپیوترهای شرکت را توقیف کردند. اینترپل نیز اعلان قرمز برای دستگیری او صادر کرد. در سپتامبر ۲۰۲۲، اوزر در شهر ولوره آلبانی دستگیر شد. طبق گزارش شرکت تحلیل بلاکچین Chainalysis، حدود ۹۰ درصد از کل ارزش از دست رفته در کلاهبرداری‌های سال ۲۰۲۱ به این صرافی متمرکز کلاهبردار نسبت داده شده است.
آنوبیس‌دائو (AnubisDAO)
این پروژه ، ۶۰ میلیون دلار اتریوم (۱۳,۵۹۷ ETH) از سرمایه‌گذاران در ازای توکن‌های ANKH جمع‌آوری کرد. کمتر از ۲۴ ساعت پس از شروع پروژه، وجوه سرمایه‌گذاری به آدرسی دیگر منتقل شد و هرگز بازیابی نشد. بدون نقدینگی برای معامله، این کلاهبرداری باعث شد قیمت توکن ANKH به صفر سقوط کند.
آنوبیس‌دائو فقط با یک سرور دیسکورد و حساب توییتر غیرفعال شروع به کار کرد و هیچ وب‌سایت یا وایت‌پیپری نداشت. توسعه‌دهندگان آن با نام‌های مستعار فعالیت می‌کردند.
توکن اسکویید گیم (SQUID)
یکی از بدترین کلاهبرداری‌های رمزنگاری، پروژه وب۳ اسکویید گیم بود که در سال ۲۰۲۱ توسط یک اینفلوئنسر در زنجیره هوشمند بایننس راه‌اندازی شد و با پوشش رسانه‌ای گسترده تبلیغ شد. طبق اخبار ۱۲درصد از توکن‌های زنجیره بایننس کلاهبرداری هستند. این توکن با بهره‌گیری از محبوبیت سریال نتفلیکس به همین نام، ۳.۳ میلیون دلار از سرمایه‌گذاران جمع‌آوری کرد.
سپس توسعه‌دهندگان نقدینگی استخرهای SQUID را تخلیه کرده و با پول کاربران فرار کردند. Solidus Labs گزارش داد که توکن اسکویید گیم معروف‌ترین نمونه از سوءاستفاده هانی‌پات بود که با قرارداد خارجی در قرارداد استقرار خود، به نظر می‌رسید یک میم‌کوین با رشد سریع است.
جمع‌بندی
راگ پول نوعی کلاهبرداری در ارزهای دیجیتال است که توسعه‌دهندگان با ایجاد پروژه‌های جعلی و جذب سرمایه‌گذاران، ناگهان وجوه را برداشت کرده و پروژه را بی‌ارزش می‌کنند. این فرآیند شامل راه‌اندازی پروژه، بازاریابی گسترده، هجوم خریداران، برداشت وجوه و ناپدید شدن کلاهبرداران است. برای محافظت، کاربران باید تحقیق کنند، از تیم‌های ناشناس احتیاط کنند، گزارش‌های حسابرسی را بررسی کنند و با جامعه پروژه تعامل داشته باشند. نمونه‌هایی مانند وان‌کوین و تودکس نشان‌دهنده زیان‌های میلیارد دلاری این کلاهبرداری‌ها هستند.
