دامیننس بیت‌کوین نسبت ارزش بازار بیت‌کوین به ارزش کل بازار تمام ارزهای دیجیتال است. این شاخص مهم، درکی از ارزش بیت‌کوین نسبت به سایر ارزهای دیجیتال ارائه می‌دهد. دامیننس اغلب توسط سرمایه‌گذاران و معامله‌گران برای کمک به تصمیم‌گیری‌های بهتر در سرمایه‌گذاری‌های رمزنگاری استفاده می‌شود. از نظر تاریخی، جهت‌گیری ارزش کل بازار رمزنگاری از ارزش بازار بیت‌کوین پیروی کرده است.
این موضوع عمدتاً به دلیل موقعیت بیت‌کوین به عنوان ارز دیجیتال پیشرو در بازار رمزنگاری است که هم توسط کاربران و هم توسط مؤسسات مالی ترجیح داده می‌شود. از آنجایی که بیت‌کوین اغلب جهت‌گیری بقیه بازار را تعیین می‌کند؛ دامیننس BTC به یک شاخص ضروری برای اندازه‌گیری تأثیر آن در هر زمان تبدیل می‌شود.
اهمیت دامیننس BTC
از آن جهت دامیننس بیت‌کوین حائز اهمیت است که اطلاعاتی ارزشمند درباره پویایی بازار ارائه می‌دهد. افزایش این شاخص می‌تواند نشان‌دهنده اعتماد بیشتر سرمایه‌گذاران به خرید بیت‌کوین و کاهش علاقه به آلت‌کوین‌ها باشد. در مقابل، کاهش دامیننس بیت‌کوین ممکن است بیانگر رشد آلت‌کوین‌ها و انتقال سرمایه از بیت‌کوین به سایر ارزها باشد. از این‌رو، این معیار به‌عنوان یکی از ابزارهای تحلیلی در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری به کار گرفته می‌شود.
عوامل تأثیرگذار بر دامیننس بیت‌کوین
عوامل متعددی بر دامیننس BTC تاثیر می‌گذارد. عرضه یک ارز دیجیتال جدید با ارزش بازار قابل‌توجه، تغییرات قیمتی ناگهانی بیت‌کوین، و همچنین تحولات اقتصادی و اخبار مرتبط با بازار، از جمله این عوامل هستند. این پویایی‌ها نشان‌دهنده آن است که دامیننس بیت‌کوین معیاری پویا و متغیر است.
نحوه محاسبه دامیننس بیت‌کوین
شما می‌توانید شاخص دامیننس BTC را با تقسیم ارزش بازار بیت‌کوین بر ارزش کل بازار تمام ارزهای دیجیتال دیگر به دست آورید:
دامیننس BTC = ارزش بازار BTC / ارزش بازار تمام ارزهای دیجیتال دیگر
به عنوان یک تمرین ساده، فرض کنید ارزش بازار بیت‌کوین ۵ تریلیون دلار و ارزش کل بازار رمزنگاری ۱۰ تریلیون دلار است. در این حالت، با استفاده از فرمول (۵ تریلیون / ۱۰ تریلیون)، دامیننس بیت‌کوین ۵۰٪ خواهد بود.
دامیننس واقعی بیت‌کوین
برخی از معامله‌گران از نسخه‌ای از دامیننس BTC به نام شاخص دامیننس واقعی BTC استفاده می‌کنند که فقط سکه‌هایی را در نظر می‌گیرد که بر اساس مکانیزم اجماع اثبات کار (Proof of Work) عمل می‌کنند. دلیل این رویکرد این است که شاخص دامیننس واقعی بیت‌کوین متعهد به ردیابی حرکت سکه‌هایی است که پتانسیل استفاده به عنوان وسیله‌ای غیرمتمرکز برای مبادله در آینده را دارند.
💠 مطالب مرتبط: دامیننس ارزهای دیجیتال چیست؟ کاربردهای دامیننس در تحلیل ارز دیجیتال
نوسانات دامیننس BTC: از اوج ۹۵ درصدی تا فرود ۳۷.۶ درصدی
در سال ۲۰۱۷، رونق عرضه اولیه سکه‌ها (ICO) و ظهور تعداد زیادی آلت‌کوین (ارزهای دیجیتال غیر از بیت‌کوین) باعث شد سرمایه‌گذاران شروع به استفاده از شاخص دامیننس بیت‌کوین (BTC Dominance) کنند تا مشخص کنند آیا ارزهای جایگزین نسبت به قیمت بیت‌کوین در حال رشد هستند یا کاهش.
اگرچه این شاخص از حدود سال ۲۰۱۷ در جوامع معاملاتی مورد استفاده قرار گرفت، اما در واقع تا زمان رونق آلت‌کوین‌ها در سال ۲۰۲۱ محبوبیت پیدا نکرد. پلتفرم‌هایی مانند CoinMarketCap و TradingView به عنوان برخی از اولین پلتفرم‌ها برای رصد دامیننس BTC ظهور کردند و با ارائه نمودارها و ابزارهای مفید، آن را به عنوان روشی برای مشاهده احساسات و روندهای بازار محبوب کردند.
پیش از سال ۲۰۱۷، بیت‌کوین تا ۹۵٪ از ارزش کل بازار رمزنگاری را به خود اختصاص داده بود، زیرا پیش از آن رقابت جدی از سوی سایر ارزهای دیجیتال وجود نداشت. در اوایل سال ۲۰۱۸، به دلیل رونق ICO و محبوبیت فزاینده بلاک‌چین‌های دیگر مانند اتریوم و سولانا، دامیننس بیت‌کوین به کمترین حد خود یعنی ۳۷.۶٪ کاهش یافت.
در ۲۰۱۹، زمانی که اتریوم با کاهش قیمت ۸۷٪ مواجه شد، دامیننس BTC دوباره به حدود ۷۱٪ افزایش یافت. در طول سال ۲۰۲۴، دامیننس بیت‌کوین بین ۵۲٪ تا ۶۱٪ در نوسان بود و در نوامبر سال گذشته به اوج خود رسید. امروز در سال ۲۰۲۵، دامیننس بیت‌کوین در محدوده تقریبی ۵۶٪ تا ۶۰٪ قرار دارد.
جمع‌بندی
دامیننس بیت‌کوین شاخصی است که نشان‌دهنده نسبت ارزش بازار بیت‌کوین به کل بازار ارزهای دیجیتال است و نقش مهمی در تحلیل روندهای بازار ایفا می‌کند. این شاخص به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تأثیر بیت‌کوین را بر بازار ارزهای دیجیتال بهتر درک کنند و تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تری داشته باشند. با توجه به نوسانات دامیننس BTC و دامیننس واقعی آن، این شاخص‌ها ابزارهای مفیدی برای رصد پویایی‌های بازار و پیش‌بینی روندهای آینده هستند.
